Урок па вучэбнаму прадмету "Беларуская мова" у I класе  для школ з рускай  мовай навучання

Тэма: “Я і мае справы. У краме”

Мэта:  фарміраванне навыкаў беларускага вымаўлення;

Задачы: пазнаёміць са словамі  і выразамі па тэме; фарміраваць уменні асэнсавана ўспрымаць беларускую мову на слых; адказваць на пытанне, карыстаючыся словамі самога пытання; правільна і дакладна ужываць словы пры канструяванні сказаў па ўзоры; выхоўваць правілы паводзін у краме; сяброўскія ўзаемаадносіны ў калектыве.

Абсталяванне: вучэбны дапаможнік Н.У. Антонава, Г.А. Галяш “Беларуская мова” 1 клас”, тлумачальны слоўнік ,  мультымедыйная прэзентацыя “Крамы горада  Ельска", сшыткі, каляровыя алоўкі, выстава “Крама адзення”, “Крама абутку”, “Крама  прадуктаў (гастраном)”, “Крама цацак”,   набор гексаў па дадзенай тэме.

                                                      Ход урока

I.  Арганізацыйна – матывацыйны этап

 Устала сонейка даўно,
 Зазірае ў акно,

 запрашае ўсіх уклас,

 каб пачаць урок ў нас.

Ціха сядаюць дзяўчынкі і хлопчыкі.

Плясніце ў далоні, калі нам спатрэбяцца  на ўроку такія якасці як:

актыўнасць, увага, лянота, кемлівасць, пасіўнасць, акуратнасць.

Які ў нас  зараз урок?

Падніміце ручкі, тыя дзеці, хто любіць хадзіць у магазіны?Дзеля чаго вы туды  ходзіце?

-         А хто з вас ведае, як называецца магазін на беларускай мове? (Крама)

-         Так, сёння мы будзем падарожнічаць па крамах. І  тэма нашага ўрока  так і называецца : “Я і мае справы. У краме”

-Як вы думаеце,  чаму ж мы будзем вучыцца на ўроку?

(Гаварыць па беларуску словы і сказы па нашай тэме, як называецца тавар, які мы купляем; хто мы ў краме; як сябе  трэба паводзіць  у краме)

II. Маўленчая  размінка.  Скорагаворка.

      Патапка пакаваў пакупкі ў пакункі .

      Гульня “Назаві краму нашага горада” (прагляд  прэзентацыі)

—                 Не вельмі даўно ў нашым горадзе адчынілі свае дзверы яшчэ дзве ўтульныя крамы: “Аліса”, гаспадар  крамы – бізнесмен, прадпрымальнік і камерсант – Віктар Шэпель. Хто такі бізнесмен? Чалавек, які займаецца бізнесам. А бізнес– гандлёвая здзелка, даходны занятак .

 

Крама “ Мегаопт”  - самыя чэсныя цэны, гаспадар гэтай крамы – Лельчыцкае РАЙПА.

III. Актуалізацыя ведаў і ўменняў вучняў

Гульня “Хто мы?”  У школе мы -  школьнікі, на вуліцы – пешаходы, у тэатры

гледачы, у аўтобусе – пасажыры, у бальніцы – пацыенты, у музеі – экскурсанты, у краме – пакупнікі.

Як называецца крама, дзе можна купіць машынку ці  робата? (Крама цацак) Якія цацкі вы купілі?У якой краме можна набыць цукар і малако? (У гастраноме). Што вы набылі ў гэтай краме?У якой краме можна набыць сукенку? (У краме адзення)  Што купілі вы там?У якой краме можна набыць чаравічкі?( У краме абутку) Што набылі вы ў гэтай краме?

Якія правілы паводзін у краме трэба выконваць абавязкова?

1.     Нельга  гучна размаўляць або крычаць.

2.     Не заходзіць у краму з сабакай.

3.     Не заязжаць на роліках.

4.     Не курыць.

5.     Нельга есці ў краме.

6.     За тавар абавязкова трэба разлічвацца грашамі.

                                 Фізкультхвілінка “Сняжок”

Закружыліся сняжынкі,

Ну, нібыта матылькі.

Надзя- шустрая дзўчынка –

Ловіць іх у дзве рукі.

А ў самой сняжок на вейках,

На плячах,

На каўняры-

Нібы гэта не Надзейка,

А снягурка на двары.

                    І. Шуцько

IV. Этап прымянення ведаў і спосабаў дзейнасці.

Работа ў падручніку с.34-35

Што вы бачыце на вітрыне крамы?

Што такое вітрына? Зазірнём у тлумачальны слоўнік. Вітрына – зашклёная шафа або акно для паказу рознага тавару.

 На першым малюнку вы бачыце вітрыну з якім таварам? Гэта крама - ? цацак

 На другім малюнку, што ляжыць на вітрыне? Якая гэта крама?  Якія прадукты харчавання прадаюцца ўгастраноме? Што мы кожны дзень купляему краме?

Які прадукт, на вашу думку самы галоўны?

У якую краму завітала сям’я?

Прачытайце сказы… Што патрэбна, каб разлічыцца за пакупкі? (Грошы.) Што дае касір? ( Чэк,здачу, ці рэшту.)

Інцэніроўка размовы з касірам.

Касір: 3 вас пяць рублёў!

Тата: Вазьміце, калі ласка, грошы.

Касір: Ваш чэк. Дзякуй за пакупку!

Знаёмства з апавяданнем  “Мышка Пік-Пік займаецца бізнесам”

Падрыхтоўка да слухання

—                 Што значыць «займацца бізнесам»?

—                 Выконваць працу,  накіраваную  на сістэматычнае атрыманне прыбытку.

          Тлумачэнне незразумелых слоў: слуп, аб’ява, аркуш паперы, пантофля, канапа, парфум,  рэклама, скрыня,  жах, кашуля.

—                 Паслухайце і адкажыце, які бізнес прыдумала мышка Пік-Пік?

                   “Мышка Пік-Пік займаецца бізнесам”

       Любіла мышка Пік-Пік пачытаць перад сном газеты. Апошнім ча­сам цікавілі яе рэкламныя аб’явы. Цудоўны тавар куплялі, прадавалі, абменьвалі...

I мышка вырашыла заняцца бізнесам. Галоўнай мэтай мышынага прадпрымальніцтва мусіла быць як мага большая колькасць шакаладак. Але як яе дасягнуць?  Грошай  у Пік - Пік не было. Заставалася адно — абмен! Але што магла Пік – Пік прапанаваць у абмен?

       Мышка аббегла кватэру, але ўсе рэчы былі вельмі патрэбныя сям’і. Перачытала мышка ўважліва ўсе рэкламныя аб’явы і заўважыла, што побач з тэлевізарамі, дыванамі і парфумай у абменных аб’явах сустракаюцца пародзістыя шчанюкі і кацяняты. «А ў нас ёсць дарослая пародзістая кошка! — узрадавалася Пік - Пік. — Пепіта, напэўна, каштуе не менш, чым скрыня шакаладак!»

         I мышка ўзяла алоўкі, аркуш паперы і напісала аб’яву: «Мяняецца вельмі прыгожая і вельмі пародзістая кошка на каробку шакаладак». Унізе Пік – Пік не забылася пазначыць адрас і пачапіла аб’яву ў двары на слупе.

Вечарам у дзверы пазванілі. Мама пайшла адчыняць, і Пепіта з цікавасці рушыла за ёй. На лесвічнай пляцоўцы стаяла тоўстая цётка ў белых штанах і яркай стракатай кашулі. Цётка трымала ў руках невялікую каробку. Пабачыўшы Пепіту, незнаёмка завохкала ад захаплення:

—                 Ай-яй, якая цудоўная кошка! Вырашана, я яе бяру! Трымайце вашы шакаладкі!

—                 Чаму гэта вы будзеце  забіраць нашу кошку? — абурылася мама. — I не трэба нам ніякіх  шакаладак!

         Цётка доўга тлумачыла Маме прычыну свайго візіту, нарэшце раззлавалася і пайшла. Але тут жа ў дзверы пазванілі зноў — на гэты раз дзядзька ў цёмных акулярах з каробкай паболей і папрыгажэй. Мама паклікала тату, і на гэты раз удалося разабрацца, што прычына на­плыву  гасцей — аб’ява на слупе.

—                 Значыць, я тут лішняя?! — са слязьмі прагаварыла Пепіта.

Мама, тата і Веранічка пачалі запэўніваць Пепіту, што не пісалі тае аб’явы, і нагаварылі столькі добрых слоў пакрыўджанай кошцы, што яна нарэшце супакоілася.

—                 Але  хто ўсё – ткі зрабіў такую подлую справу?

Усе пераглянуліся між сабою і моўчкі пайшлі да норкі мышкі Пік – Пік.

—                 Выходзь мыш! — строга сказаў  тата.

          Але з норкі ніхто не паказаўся.  Мышка залезла ў татаву  пантофлю, якую выкарыстоўвала ў якасці канапы, і трэслася ад жаху.

Ноччу Пік –Пік пабегла на двор і зняла сваю аб’яву. І яшчэ некалькі дзён не паказвалася нікому на вочы…

          Яна зразумела, што сяброў ні на што не абменьваюць, што яны і ёсць самая вялікая каштоўнасць.

         Пытанні па змесце

Каго пакрыўдзіла мышка?

Чаму так нельга было рабіць?

Чаму тата сказаў, што гэта на бізнес, а подлая справа?

Як мышка выправіла свій дрэнны ўчынак?

Што павінна папрасіць  мышка ў кошкі?

Прачытайце словы з першага слупка. Да якога малюнка яны адносяцца? Раскажыце па малюнку эпізод тэксту. (Аналагічна—  са словамі з другога і трэцяга слупкоў.)

Прачытайце першы выраз. Якія добрыя словы вы ведаеце?

Прачытайце другі выраз.

Каго можна так назваць? А мышку з кошкай?

Як  стаць вернымі сябрамі?

Фізкультхвілінка “Як жывеш? – Вось так, вось так, вось так!”

Гульня “Дапамажыце  пчолцы скласці соты”.

Вучні складваюць гексы чатырох крам “Адзення” , “Абутку”, “Цацкі”, “Прадукты” і называюць словы, якія належаць кожнай краме. (Індывідуальна, па групах, калектыўна)

Работа ў сшытку (с. 32-33)

1. Прачытай спалучэнні літар. Знайдзі іх у словах, падкрэслі.

2. Якія прадукты “схаваліся на малюнку”? Знайдзі,размалюй, і назаві.

3.Якіх літар не хапае ў словах? Запішы.

4. Дапамажы прадаўшчыцы раскласці тавары ( іх ты знойдзеш ва ўкладцы сярод наклеек) у краме на патрэбныя паліцы.

V. Этап падвядзення вынікаў урока.

Як дзеці наведвалі крамы? ( Актыўна). Што падабаецца купляцьу краме?

Якія крамы нашага горада вы любіце наведваць?

Якія ролі выконвалі? Якую параду вы адрасуеце мышцы Пік – Пік і кошцы Пепіце?

Усё, чым мы карыстаемся ў жыцці прыходзіць да нас само?

Чытанне верша В. Луніна “Самі і само”

VI. Этап рэфлексіі

—                 Хлопчыкі,  нашы дзяўчынкі заслугоўваюць падзякі?

—                 А нашы хлопчыкі?

—                 Дзякуй! Апладысменты!

Вялікі дзякуй, дзеці, за старанную працу. Урок закончаны.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

слуп

аб’ява

пантофля

канапа

рэклама

скрыня

жах

кашуля

гастраном

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Паслухайце верш.

Сумка-авоська і грошы ў кішэні.

Выканаць трэба хутчэй даручэнні.

Маршрут недалёкі —

У гастраном.

Лёгкія ногі імчацца трушком.

 

 

Расціраем замёрзлыя рукі.

Кружымся, як сняжынкі.

Гуляем у снежкі.

Грэемся на марозе.

Расчышчаем дарожкі ад снегу.

На вітрыне ў магазіне

Плюшчыць вочы лялька Зіна,

Побач з ёю ў зацішку

 Цёпла спаць мядзведзю Мішку.

Львы і вослікі паснулі.

Спіце, цацкі! Люлі, люлі!

—                 У якім магазіне можна купіць цацкі? Разгледзьце другі малюнак. Паслухайце верш і скажыце, пра які магазін гаворыцца ў ім.

Гастраном

Запрашае шчыра дом,

Дом пад назвай «Гастраном».

Шакалад, пячэнне, сушкі,

Абаранкі і ватрушкі,

Сыр, цукеркі, хлеб духмяны,

Кошык яблыкаў, бананы —

Бы расквечана вітрына Велікана магазіна!